Słowacki@eu

Mało znane rysunki do dzieł Juliusza Słowackiego

Opublikowany przez mil.chilinska@gmail.com

25 października 2021

W 1909 roku – setnej rocznicy urodzin poety, ukazało się nakładem warszawskiego „Wędrowca” wydanie dzieł Juliusza Słowackiego pod redakcją Ferdynanda Hoesicka i Leopolda Méyeta z przedmową Ignacego Matuszewskiego Wzniosłość u Słowackiego. Co czyni tomy wyjątkowymi, to przede wszystkim ilustracje, którymi opatrzone zostały utwory poety.

„Była to jedyna wówczas ilustrowana edycja i choć po raz pierwszy wyszła drukiem w latach 1903-1904, dopiero przy okazji rocznicowego zainteresowania dorobkiem poety, mogła dotrzeć do szerszej grupy odbiorców”[1] – zauważa Maria Berkan-Jabłońska. „Edycja ta pozostaje znana w zasadzie tylko koneserom dawnej grafiki książkowej i badaczom literatury, choć w pewien sposób okazała się decydująca dla myślenia o Słowackim ilustrowanym”[2].

Ilustracje tworzyli różni autorzy. Niektóre znalazły się na pocztówkach, stąd pamięć o nich nie zaginęła zupełnie. Inne przysłoniła – mówiąc językiem epoki – pomroka dziejów. Z tej pomroki warto je wydobyć, obejrzeć, a może spróbować porównać swoje wyobrażenia z imaginacją twórców takich, jak: Konstanty Górski, Wacław Pawliszak czy Henryk Piątkowski.

Ignacy Matuszewski w przedmowie do edycji pisał: „Wejście Słowackiego do naszej poezji nie tylko nie naruszyło ani jednej joty z tego, co było w niej doskonałego, lecz wniosło do skarbca naszej twórczości narodowej te właśnie motywy i formy, jakich w niej brakło od wieków”[3]. Te właśnie „motywy i formy” można obejrzeć na wciąż mało znanych ilustracjach – winietach, kartonach, ornamentach – do rocznicowego wydania dzieł poety.

Rysunki tu prezentowane pochodzą z 1 i 3 tomu Dzieł.

Winieta St. K. Batowskiego do Mazepy, t. 3, s. 74.

Winieta J. Ryszkiewicza do Ojca Zadżumionych, t. 1, s. 230.
Winieta A. Piotrowskiego do utworu Na szczycie piramid, t. 1, s. 41.
Winieta Z. Badowskiego do Godziny myśli, t. 1, s. 199.

Wybrała i opracowała: M. Chilińska

Przypisy:

[1] M. Berkan-Jabłońska, Juliusz Słowacki zilustrowany w 1909 roku, „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica”, 14 /2 (2011) s. 88; [2] Tamże, s. 89; [3] I. Matuszewski, Wzniosłość u Słowackiego, w: J. Słowacki, Dzieła (wydanie ilustrowane), pod red. F. Hoesicka i L. Méyeta, z przedmową I. Matuszewskiego, t. 1, „Wędrowiec” 1909, s. 24.

Ilustracja na banerze: okładka do J. Słowacki, Dzieła (wydanie ilustrowane) w sześciu tomach, pod red. F. Hoesicka i L. Méyeta, z przedmową I. Matuszewskiego, t. 1, „Wędrowiec” 1909.

Inne nieopisane ilustracje: gołąb – ilustracja H. Piątkowskiego do wiersza List do Aleksandra H. (t. 1, s. 35).